Stærra samhengi, stærra tækifæri

Það sem af er ári hafa veðurguðirnir verið að sýna mátt sinn um allt land.  Fólk hefur víða verið að lenda í vandræðum og á stöku stað í talsverðri hættu.  Vegir víða um land hafa verið lokaðar í fyrsta skipti í mörg ár og aðstæður sértaklega sunnanlands hafa ekki verið verri að vetri til mjög lengi.  Þetta tækifæri gripu sveitarstjórnarmenn við Djúp og samþykktu ályktanir sem má skilja á þá leið að göng milli Skutulsfjarðar og Álftafjarðar væru brýnasta samgönguframkvæmd Vestfirðinga.  Í því ljósi er býsna athyglisvert að rifja upp eftirfarandi, sem sveitarstjórnarmennirnir telja minni þörf á að nefna:

• Umrædda daga var leiðin milli Ísafjarðar og Þingeyrar einnig lokuð.
• Samkvæmt skýrslu Vegagerðarinnar var að meðaltali ófært milli Ísafjarðar og Súðavíkur 1 dag á ári 1994-1998, en á sama tímabili var ófært milli norður og suðursvæðis Vestfjarða 121 dag á ári.
• Ísafjarðarflugvöllur er talinn einn erfiðasti flugvöllur landsins og þangað falla að meðaltali niður um 100 flug á ári.

Þá er rétt að halda því til haga, að þeir einstaklingar sem lenntu líklega í hvað mestri hættu umrædda daga eru starfsmenn Orkubús Vestfjarða í Mjólkárvirkjun.  Tilhugsun um fótgangandi slasaða menn fjarri byggð í brjáluðu veðri og mannlausa virkjun á sama tíma er óhugnaleg.  Ég satt að segja hef talið að hlutverk sveitastjórnamanna væri annað og merkilegra en að taka þátt í og kynda undir múgsefjun. 

Hvenær er bylting bylting?

Samgönguráðherra fór mikinn í grein á netinu á dögunum.  Mátti helst á orðum hans skylja að öll vetrareinangrun á Vestfjörðum heyrði sögunni til með Bolungarvíkurgöngum, eins og þau eiga víst að heita.  Ekki ætla ég að deila um það að í umferðaöryggislegu tilliti eru göngin mjög mikilvæg fyrir Bolvíkinga, en þá held ég líka að það sé upp talið.  Orðið eins bylting er gjarnan notað á; gagnger breyting á félagslegum, efnahagslegum og menningarlegum þáttum.  Þetta eru allt þættir sem ekki verður breiting á.  Atvinnusvæðið, menningarsvæðið og  þjónustusvæðið verður áfram jafn stórt og vegalengdir breytast sama og ekkert.  Fyrir aðra Vestfirðinga en Bolvíkinga skipta þessi göng næsta litlu.Hinsvegar er rétt að minna samgönguráðherra á það loforð sem gefið var þegar ákveðið var að veita fé til gangnagerðar til Bolungarvíkur, sú ákvörðun átti ekki að hafa nein áhrif á framkvæmdir við Dýrafjarðargöng.  Annað hefur nú rækilega komið á daginn. 

Raunveruleg bylting

Með tengingu norður og suðursvæðis Vestfjarða með þeim tvennum göngum sem ég nefndi í grein minni á dögunum, væri um alvöru byltingu að ræða í samgöngumálum.  Atvinnusvæði, menningarsvæði og  þjónustusvæði stækka gríðarlega og vegalengdir milli þéttbýlisstaða verða lámarkaðar og þar að auki um láglendisleið.  Vaxtarmöguleikar ferðaþjónustu verða mun betri og það opnast tækifæri til að kanna möguleika á að koma flugmálum í fjórðunginum í nútímalegt horf með alvöru flugvelli sem gæti þjónað öllum Vestfjörðum jafnt í innanlandsflugi sem í millilandaflugi.Jafnframt gæfi tenging þessa leiðina möguleika á að skilgreina til framtíðar hugsanleg svæði fyrir stóriðju eða aðra mannfreka starfsemi.  Möguleiki á skýrri stefnumörkun sem réðust af hagsmunum allra íbúa Vestfjarða. 

 Dýrafjarðar- Langanesgöng forsenda Háskóla á Vestfjörðum?

Maður spyr sig.  Þessu slæ ég reyndar fram til að sýna fram á það, hvað umræðan í sambandi við Olíuhreinsistöð hefur oft verið langt frá viðfangsefninu.  Því það hefur oftari mátt skilja það á fréttaflutningi og umræðunni, að komi ekki til þess að olíuhreinsistöð rísi á Vestfjörðum sé engin þörf á tengingu norður og suðursvæða Vestfjarða.  Fátt er fjær sannleikanum.  Þess vegna er allt eins hægt að fullyrða það að rúmlega 5000 íbúar geti ekki staðið undir alvöru háskóla og stækkun þjónustusvæðis sé því lykilatriði fyrir framtíð háskólasamfélags á Vestfjörðum.

 Tenging svæðanna

Sem slík er sjálf tengingin milli þéttbýlsistaða norður og suðursvæðis Vestfjarða mjög svipuð framkvæmd og Héðinsfjarðargöng.  Göngin milli Arnarfjarðar og Dýrafjarðar verða 5,1 km og göng úr Hokinsdal á Langanesi yfir á Haganes við Bíldudalsvog yrðu réttir 6 km.  Þessu til viðbótar koma nálægt 29 km af vegum.  Frá gangnamunna á Rauðstöðum innst í Arnarfirði, út Langanes og að gangnamunna í Hokinasdal yrðu ca 23 km og í Dýrafirði frá gangnamunna út að Dýrafjarðarbrú eru rétt um 6 km.  Frétt af framkvæmdinni á vef Vegagerðarinnar gæti því verið svohljóðandi:·        Upphæð verksamnings er um 6,0 milljarðar króna en heildarkostnaður verksins er áætlaður rúmir 7,3 milljarðar.·        Framkvæmdin er liður í að bæta samgöngur, auka umferðaröryggi og tengja Vesturbyggð og Tálknafjörð við Ísafjarðarsvæðið og styrkja þannig byggð á svæðinu.·        Framkvæmdin mun stytta leiðina milli Patreksfjarðar og Ísafjarðar úr 172 km í um 110 km miðað við leið um Hrafnseyrar- og Dynjandisheiði og úr 627 km í 110 km miðað við leið um Laxdalsheiði.

Tenging suður

Eins og ég bennti á í síðustu grein, þá væri hægt að ná fram yfir 50 km styttingu á leiðinni Dynjandi-Kollafjörður, með því að gera yfirbyggðann 40 km langan veg uppi á hálendinu.  Annar möguleiki sem gæfi svipaða styttingu er sá að leggja þennan veg úr Dynjandisvogi og niður á eyðið sem er á milli Skálmarfjarðar og Kerlingarfjarðar, á svipuðum slóðum og leiðin um Þingmannaheiðina kemur niður, 28 km langur spotti, og gera jafnframt göng undir Klettsháls.  Fyrir íbúa á suðursvæðinu myndi þessi framkvæmd nýtast betur án þess að það hefði nein neikvæð áhrif á íbúa norðursvæðisins.  Þar að auki væri kostnaður við hvora leið mjög svipaður.Séu þeir þrír kostir bornir saman, að gera veg yfir Dynjandisheiði, göng undir Dynjandisheiði og þessi hugmynd yfirbyggð Dynjandis-Þingmannaheiði fáum við býsna sérstaka niðurstöðu.  Nýr vegur yfir Dynjandisheiði yrði að líkindum álíka langur og Dynjandis-Þingmannaheiði, en síðarnefndi kosturinn styttir leiðina suður um ca 45km.  Jarðgöng undir Dynjandisheiði yrðu væntanlega álíka dýr og yfirbyggði vegurinn en jarðgangnaleiðin suður yrði ca 30 km lengri.

   

Stríð eða friður

Í umræðum um vegaframkvæmdir er auðvelt að villast á leiðinni að sameiginlegum ávinningi, sé það markmiðið.  Þannig virkar td. umræða um göng undir Kollafjarðarheiði sem blaut tuska í andlit allra íbúa vesturssvæðisins og vel flestra íbúa norðursvæðisins.  Að tala um að sú leið sé tenging milli svæða er bara útúrsnúningur, því að lenging á sumarleið um 84% er ekki til umræðu.  Því má jafna við að vetrarleiðin milli Ísafjarðar og Reykjavíkur væri um 800km.  Þess vegna er það alveg kristaltært að tenging svæðanna verður aðeins ásættanleg sé farin eins stutt og örugg leið og hugsast getur.  Þess vegna verður aldrei hjá því komist að gera göng milli Arnarfjarðar og Dýrafjarðar, hvaða leið svo sem menn vilja svo fara.  Göng undir Kollafjarðarheiði verða aldrei styttri en 9 km og verða því svipað dýr og göng undir Dynjandisheið eða þá yfirbyggður vegur um Dynjandis-Þingmannaheiði.  Hinsvegar verður leiðin Ísafjörður-Reykjavík 12 km lengri um Kollafjarðargöng heldur en um Arnkötludal, miðað við veginn eins og hann er í dag og 66 til 96 km lengri en Vesturleið getur orðið.Sé horft til þess að hlífa eftir fremsta megni ósnortinni náttúru Vestfjarða, er leiðin sem ég bendi á jafnframt mun betri en margar aðrar sem til greina kunna að koma.  Gangnamunni í Vatnsdal með óhjákvæmilegri vegagerð, mun verða harðlega mótmælt, samanber deiluna um Teigskóg.  Vegagerð í Geirþjórsfirði mun væntanlega fá sömu viðtökur og frekari þveranir fjarða í Breiðafirði verða ábyggilega ekki vinsælar (lög nr. 54/1995, um vernd Breiðafjarðar).  Verður því ekki betur séð, en að þær framkvæmdir sem hér er mælt með, séu ekki einungis þær skynsömustu til að stytta vegalengdir, heldur einnig þær sem skila mestu miðað við framkvæmdakostnað og að auki í mestri sátt við náttúru.  Ég skora á menn að reyna að finna betri kost. 

Athugasemdir

[Theódór Norðkvist, 20.2.2008 kl. 20:48]

Ég nota HTML-kóða. Þú þarft að fara í HTML-ham og setja inn:

<img alt="Vestfirðir" border="1" src="http://theodorn.blog.is/tn/500//users/28/theodorn/img/vestfirdir.jpg" title="Vestfirðir" />
<a href="http://theodorn.blog.is/tn/500//users/28/theodorn/img/vestfirdir.jpg"> </a>

Síðan breytirðu slóðunum og "Vestfirðir" í þinn eigin texta. Passaðu að láta gæsalappirnar haldast.

Kóðinn á að virka. Gott er að prófa þetta sem athugsemd hjá sjálfum þér (þú getur alltaf eytt athugasemdum  á þínu bloggi) áður en þú setur á blogg hjá öðrum eitthvað sem þú veist ekki hvort virkar.

Þú mátt mín vegna eyða þessari þegar þú ert búinn að prófa þetta. 

[Drangurinn (IP-tala skráð) 20.2.2008 kl. 21:53]

Það er gott fyrir þig Siggi minn að þú getur bloggað en mikið rosalega er markt líkt með okkar svæðum, það er megnið af þessu rökum sem vel er hægt að nýta hér suðurundan ströndinni.

Þú hefðir ekki getað bloggað svona mikið ef þið hefðuð hert ykkur upp og komið í áframhaldið, þá væri þú búin að gleyma öllu þessum atriðum alveg um leið, en það er nú ekki markmiðið með náminu það á að auka okkar sýn á hlutina, en þetta er samt erfitt að hugsa bara í % og $. Ég er nú reyndar búin að finna samtengingu við Burðarþolið og fjármálafræðina Móment = kraftur * lengdin. Þetta er alveg nákvæmlega það sama við þurfum að reikna okkur inní framtíðina til að sjá hvað þetta þolir mikið álag og ef okkur sýnist svo að það geri það ekki þarf einfaldlega að hækka ávöxtunina þannig að það verði góður styrkur í þeim vexti sem fram undan er..Nú er ég alveg að komast á flug...

FB..